W wielu obszarach życia społeczno-gospodarczego dochodzi do naruszeń przepisów prawa, które nie są ujawnianie i godzą nie tylko w szeroko pojęty interes publiczny, ale również w bezpieczeństwo i zdrowie obywateli oraz działalność prywatnych podmiotów. Wagę tych problemów oraz konieczność organizacji sprawnego systemu ich zgłaszania dostrzegł Parlament Europejski i przyjął Dyrektywę, która reguluje kwestie zgłaszania naruszeń prawa przez tzw. "sygnalistów". Przyjęcie w/w przepisów ma poprawić egzekwowanie prawa poprzez wprowadzenie skutecznych, poufnych i bezpiecznych kanałów dokonywania zgłoszeń i zapewnić osobom zgłaszającym naruszenia prawa oraz skuteczną ochronę przed działaniami odwetowymi.

Jaka jest podstawa prawna tych rozwiązań?

23 października 2019 roku Parlament Europejski i Rada UE przyjęły Dyrektywę w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (2019/1937). Reguluje ona obszar i zasady dokonywania zgłoszeń oraz wskazuje obowiązki spoczywające na pracodawcach. Jednocześnie Parlament Europejski zobligował Państwa Członkowskie, w tym Polskę, do zaimplementowania do krajowego porządku prawnego rozwiązań przewidzianych w prawie unijnym.

Aktualnie trwają prace mające na celu dostosowanie polskiego porządku prawnego do wskazanych w Dyrektywie wymogów.  Dyrektywa weszła w życie z dniem 17 grudnia 2021 roku.

Co na to krajowy Ustawodawca?

Projekt ustawy został poddany opiniowaniu i obecnie trwają prace nad zmianami, które zostały zgłoszone do projektu ustawy. Marlena Maląg - Minister Rodziny i Polityki Społecznej w odpowiedzi na interpelację poselską posła Waldy Dzikowski w dniu 14.12.2021 poinformowała: 

(..) w odpowiedzi na interpelację numer 28741 Pana Posła Waldy Dzikowskiego z dnia 30 listopada br. w sprawie projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenie prawa uprzejmie informuję, że w związku z dużą liczbą zgłoszonych uwag otrzymanych w ramach przeprowadzonych konsultacji publicznych, opiniowania i uzgodnień międzyresortowych przedmiotowego projektu ustawy, trwa obecnie proces ich analizy odnośnie zasadności uwzględnienia uwag oraz prowadzone są prace nad nowym brzmieniem przepisów projektu ustawy, korygowanym pod wpływem zgłoszonych uwag i przekazanych stanowisk.  W związku powyższym, a także biorąc pod uwagę konieczność przeprowadzenia kolejnych etapów procesu legislacyjnego, obecnie nie jest możliwe wskazanie terminu skierowania projektu ustawy do Sejmu RP.  Jednocześnie zapewniam, że Ministerstwo dokłada wszelkich starań, aby implementacja przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii do polskiego porządku prawnego została dokonana w sposób sprawny, efektywny i z zachowaniem należytej staranności.

Źródło:

https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=C9QJRH

Linki:

Projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12352401/katalog/12822857#12822857

Kim jest Sygnalista? Czym jest zgłoszenie oraz czego mogą dotyczyć? Zapraszamy do drugiej części artykułu.